Hier leggen we uit hoe onze hersenen invloed hebben op ons gewicht. Zij sturen en bewaken de energiebalans in ons lichaam. Door grip te krijgen op het samenspel van onze hersenen, lukt het om duurzaam op gewicht te komen en te blijven. De ‘hamster’ in ons hoofd staat voor het kleine, maar belangrijke en oeroude deel van onze hersenen; de hypothalamus. Deze regelt alles om jou en je soort in leven te houden, zoals je lichaamstemperatuur, de voortplanting, bijsturing van je hartslag en ademhaling.
Een andere belangrijke functie van de hypothalamus is het in de gaten houden van de voedselvoorraden in ons lichaam. Die taak neemt de hypothalamus bloedserieus. Dit leidt ertoe dat er stress in het gebied ontstaat als er plotseling minder voedsel het lichaam binnenkomt, of dat nou vrijwillig is bij diëten of onvrijwillig in een ijstijd. De ‘hamster’ is daarom één van de belangrijkste redenen dat het volgen van crashdiëten, oftewel veel afvallen in korte tijd, per definitie tot mislukken gedoemd is. En waarom? Om dat hij je, ondanks al zijn goede en noodzakelijke eigenschappen, op dit punt zal gaan tegenwerken.
De ‘beslisser’ en de ‘lobbyist’
De hamster is echter niet het enige gebied in je hersenen dat zicht bezighoudt met jouw gewicht. En zijn nog andere gebieden. Toen je besloot om deze tekst te gaan lezen, heb je namelijk nagedacht en een besluit genomen. Dat deed je met je prefrontale cortex: de ‘beslisser’ in je brein. Deze cortex, met zijn capaciteiten om na te denken en te plannen, is precies wat ons onderscheidt van de dieren en wat ons mens maakt. De cortex – en daardoor jijzelf – wordt echter weer beïnvloed door het limbisch systeem: de ‘lobbyist’ in ons verhaal. Deze lobbyist kan je steunen in je proces van afvallen, door je een goed gevoel te geven als je wat kilo’s kwijt bent geraakt of als je de verleiding om een broodje kroket te eten hebt weerstaan. Verwacht echter niet altijd steun van het limbisch systeem. Hij kan je ook, ter ondersteuning van de hypothalamus, een goed gevoel geven als je dat broodje kroket juist wel hebt gegeten. Een goed gevoel hoeft dus niet altijd hetzelfde te zijn als een goede beslissing. Dit is het spel tussen de hersengebieden, wat in deel I van ons boek aan bod komt
Netwerk en samenspel
Dit netwerk van de hersenen en de rest van het zenuwstelsel is niet begrensd tot je lichaam alleen. We laten zien dat er een groot samenspel met je omgeving bestaat. Met de mensen in je directe nabijheid, met invloeden uit je dagelijks leven en natuurlijk met social media. In dat samenspel zitten valkuilen en verleidingen die tot ongewenst gedrag leiden, maar het biedt ook enorme mogelijkheden die je kunnen steunen bij het behalen van je doel: een blijvend en gezond gewichtsverlies.
‘Door grip te krijgen op het samenspel van onze hersenen, lukt het beter om duurzaam op gewicht te komen en te blijven.’
Methode
Vanuit onze verschillende specialisaties brengen we onze kennis over de hersenen en het afvallen samen en tonen aan, met behulp van de meest relevante en nieuwste inzichten uit de internationale wetenschappelijke tijdschriften, wat de onderlinge samenhang is om af te vallen en op gewicht te blijven. We hebben er heel bewust voor gekozen om de hersengebieden schematisch en toegankelijk te bespreken. Omwille van de leesbaarheid hebben we de benamingen op enkele plaatsen aangepast, maar de grote functies en gedragingen van onze hersenen die we hier noemen zijn wetenschappelijk onderbouwd.
We blijven bewust weg van hypes en trends. Verwacht geen juichverhalen over superfood of de nieuwste dieetdoorbaak. De blauwdruk van het brein en lichaam bestaat al honderden duizenden jaren, daar is geen trend voor nodig. Van deze kennis gebruik maken is niets meer dan je gezond verstand gebruiken. Laat dat nou ook één van de onderdelen zijn waar je brein voor gemaakt is.
Wij laten zien dat het in lijn is met je gezond verstand gebruiken om van een situatie waarin je meer binnenkrijgt dan je verbrandt en dus aankomt, te gaan naar een situatie waarin je meer verbrandt dan je binnenkrijgt en dus afvalt. Het is het vooral heel verstandig om dit afvallen in kleine stapjes te doen, om de hamster in je brein niet in de stress te laten schieten, waarmee je het beruchte jojo-effect vermijdt. Nogmaals, we ontkennen niet dat gewicht verliezen en daarna het gewicht verlaagd houden ongelofelijk moeilijk is. Maar als je het gaat proberen, ga dan voor een methode waarbij je wel een kans maakt. Die kans bieden wij je met deze Hamster-breinmethode.
